Niet alle Spanjaarden spreken Spaans: Talen in Spanje

Als we het hebben over talen in Spanje, kunnen we meteen met de deur in huis vallen: niet alle Spanjaarden spreken Spaans. In Spanje spreken ze namelijk 1 officiële landstaal, 4 regionale talen en nog een aantal onofficiële talen! Wat wij kennen als Spaans is eigenlijk het “castellano” of “Castiliaans”. Op deze kaart zie je een overzicht van alle talen in Spanje:    

Castiliaans, de officiële nationale taal van Spanje

Wat de rest van de wereld omschrijft als Spaans is dus het Castiliaans. Het is de meest gesproken taal in Spanje en ook één van de officiële talen van zowel de Verenigde Naties als de Europese Unie. Het is de enige officiële landstaal van Spanje en wordt gesproken door 99% van de Spanjaarden, als moedertaal en tweede taal.

Uitspraak

Ze gebruiken hetzelfde alfabet als het Nederlands, plus een 27^e letter: de ñ, uitgesproken zoals “nj” in oranje. Daarnaast spreken ze een aantal letters anders uit. De c en z worden meestal uitgesproken als s, behalve wanneer ze gevolgd worden door een -e, -o of -u, dan wordt het een scherpere klank zoals het Engelse "th" in "think". Denk maar aan de Spaanse uitspraak van Barcelona! De B en V worden in het Spaans hetzelfde uitgesproken, zoals onze Nederlande B. De letter H wordt nooit uitgesproken. De R is altijd een rollende R. De W en K klinken hetzelfde als in het Nederlands, maar komen amper voor in het Spaans. De u-klank is zachter en wordt, net zoals in het Duits bijvoorbeeld, uitgesproken als "oe". Daarnaast zijn er nog de tweeklanken. "ch" wordt gezien als één letter, uitgesproken als "tsj". Waar wij Chili zeggen, wordt die eerste klank in het Spaans dus vooraf gegaan door een t: "tchile". De dubbele "ll" klank wordt uitgesproken als "lj". De eeuwige discussie over hoe "paella" uitgesproken moet worden, is bij deze dus opgelost, je zegt als het ware "paelja".

De regionale talen van Spanje

Naast het Castiliaans bestaan er 4 officiële regionale talen in Spanje. Dit zijn geen dialecten van het Castiliaans, maar talen op zichzelf. Daarnaast worden er ook nog een aantal kleinere talen gesproken, maar die worden niet erkend als officiële taal van het land.

Catalaans

Het Catalaans wordt gesproken door 7,5 miljoen inwoners, ongeveer 18% van de totale bevolking. De taal is ontstaan in Catalonië in de 8^e eeuw. Door territoriale uitbreiding verspreidde de taal zich in de Mediterrane wereld. Vanaf de 15^e eeuw gaat de taal weer achteruit ten voordele van het Castiliaans. In deze video leer je begroetingen en manieren om afscheid te nemen in het Catalaans. https://www.youtube.com/watch?v=pwiSONoVUGA

Galicisch

Het Galicisch is de tweede grootste regionale taal en telt 2,5 miljoen sprekers (5,7% van de bevolking). Het wordt gesproken in het noordwesten van het land en lijkt dan ook meer op het Portugees dan het Spaans. Dat wordt bijvoorbeeld duidelijk wanneer we het werkwoord "zijn" vervoegen in beide talen. https://www.youtube.com/watch?v=Vp4yPUcqJaA

Baskisch

Het Baskisch wordt gesproken door bijna 2,5% van de bevolking, net iets meer dan 1 miljoen Spanjaarden. Het komt voor in de regio van de Pyreneeën en kent 5 dialecten, 3 Spaanse en 2 Franse. Het Baskisch is geen Romaanse taal en klinkt dan ook heel erg anders. Meer nog, het Baskisch heeft geen linguistische link met alle andere Europese talen. Het is een geïsoleerde taal, wat wil zeggen dat er geen enkele genetische verwantschap kan aangetoond worden met andere talen. In tegenstelling tot andere Europese talen, is het Baskisch dus niet uit het Indo-Europees geëvolueerd. Meer daarover: https://www.youtube.com/watch?v=S1l9oDiSiEQ&t=0m43s

Occitaans/Aranees

Het Aranees is de officieel erkende regionale taal met het minste sprekers: slechts 4000. Het is een dialect van het Occitaans en kent dus veel Franse invloeden. De taal wordt gesproken in noordwest Catalonië, vlakbij de Spaans-Franse grens. Als je goed luistert, zal je zeker de Franse invloeden horen: https://www.youtube.com/watch?v=pdYpvY6Efos

Geschiedenis van het Spaans

Spaans is in de 5^e eeuw gegroeid vanuit verschillende dialecten van het Volkslatijn in Iberia. Het Volkslatijn is de taal die de Romeinen in het dagelijkse leven spraken. De verschillende dialecten ontwikkelden steeds verder, totdat ze beschouwd konden worden als aparte talen. De eerste geschreven documenten die teruggevonden zijn met deze vroege vorm van het Spaans dateren uit de 9e eeuw. Het Spaans onderging daarna invloed van andere naburige Romaanse talen zoals het Catalaans, Portugees, Galicisch, Occitaans, Frans en Italiaans. In de 13e eeuw werd het Castiliaans pas echt gezien als aparte taal dankzij Koning Alfonso X. Hij besloot om de geschreven taal te standardiseren voor officieel gebruik, gebaseerd op het dialect dat gesproken werd in Toledo. Dit duurde tot maar liefst de 16e eeuw. Maar ondertussen bleef de taal evolueren. In de jaren 1300 stond het zuidelijke deel van Spanje gekend als Al-Andalus, onder Moslim heerschappij. Tijdens de Reconquista werd dit deel opnieuw veroverd. Zo verspreidde het Castiliaans zich ook naar het zuiden en onderging de taal ook Arabische invloeden. In Al-Andalus werden namelijk Mozarabische dialecten gesproken die erg veel Arabische leenwoorden bevatten. Bijna 4000 leenwoorden (8% van de moderne woordenschat) werden zo overgenomen uit het Arabisch. Vanaf de 15e en 16e eeuw verspreidde de taal zich verder naar Noord- en Zuid-Amerika en het Spaanse Oost-Indië (nu Zuidoost-Azië), onder invloed van de kolonisatie. Aangezien de standardisatie van de geschreven taal, begonnen door koning Alfonso, op dat moment grotendeels afgelopen is, is de geschreven vorm van het Spaans overal grotendeels hetzelfde. Maar natuurlijk evolueerde de taal verder in deze nieuwe grondgebieden, wat resulteerde in grote verschillen qua uitspraak en lokale woordenschat.

Spaans als wereldtaal

Spaans is dus een verzamelnaam voor verschillende dialecten en talen die zich allemaal vanuit Spanje ontwikkeld en verspreid hebben. Het telt meer dan 450 miljoen moedertaalsprekers. Het is dan ook de tweede meest gesproken moedertaal ter wereld, na het Chinees. Bovendien zijn er nog 90 miljoen mensen die het als tweede taal spreken. Spaans is ook één van de wijdst verspreidde talen: in meer dan 44 landen zijn er minstens 3 miljoen moedertaalsprekers en het is een officieel erkende taal in 21 landen. Het is ook de derde meest gebruikte taal online.

6 tips om Spaans te leren

Spaans is een Romaanse taal, dus wie al andere Romaanse talen spreekt (zoals Frans, Italiaans of Roemeens) heeft alvast een streepje voor. Om de taal vloeiend te spreken, zal je toch een drietal maanden nodig hebben. Dat hangt er natuurlijk wel van af hoe intensief je de taal leert, en hoe diep jij je erin onderdompelt.

1. Volg Spaanse les

Deze tip spreekt natuurlijk voor niets. Je kan geen taal beginnen leren, zonder er lessen over te volgen. Of je nu naar een (avond)school gaat, kiest voor een taalkamp, of online lessen volgt, dat maakt niet uit. Je moet ergens beginnen!

2. Luister naar Spaanse muziek

Heb je al ooit gemerkt dat je nieuwe woorden en uitdrukkingen hebt opgepikt vanuit je favoriete muziek? Het is een ideale manier om beter vertrouwd te worden met een taal. Luister dus naar Spaanse muziek en probeer te ontdekken waarover het gaat! Zoek de liedjesteksten op en leer meezingen. Een leuke manier om bij te leren.

3. Kijk Spaanse films of televisie

Behalve muziek, is ook televisie kijken een speelse manier om een nieuwe taal te leren. Spanje staat bekend om zijn telenovella's. Dus als je wil bijleren en tegelijkertijd genieten van overacting en bijna ongeloofwaardige verhaallijnen, dan is dit een ideale oplossing voor jou!

4. Spaanse literatuur

We kunnen het natuurlijk niet over muziek en televisie hebben, zonder ook literatuur te vermelden. Er wordt enorm veel geschreven in het Spaans en er bestaan ook een hele reeks klassieke literatuurwerken, denk maar aan Don Quichotte bijvoorbeeld! Natuurlijk hoeft dit niet allemaal hoogstaande literatuur te zijn. Wat dacht je ervan om jouw liefde voor koken te combineren met het leren van een taal? Spaanse kookboeken zijn er bij de vleet!

5. Omring jezelf met Spaanstaligen

Een belangrijk onderdeel van het leren van een taal is natuurlijk ook om die taal te spreken. Ga daarom op zoek naar Spaanstalige mensen in je omgeving, maak nieuwe vrienden, zoek een pennevriend of een iets modernere Skype-vriend bijvoorbeeld, ... Je leert een taal nog altijd beter door ze vaak te horen en zelf te spreken. En zo maak je ook meteen al kennis met de Spaanse cultuur. Win-win!

6. Leer onderweg en overal

In de trein, tijdens de wandeling met je hond, in de file, ... Er zijn altijd wel momenten waarin het mogelijk is om te leren. Luister op die momenten naar Spaanse muziek of podcasts, of probeer één van de vele apps uit. Onze favorieten:

• Duolingo is waarschijnlijk de meest bekende app om een taal te leren. Je begint met eenvoudige woorden en grammatica en kan stilletjes aan opbouwen. Een 5-tal minuten per dag is al voldoende. De app is gratis met internetverbinding. Wie kiest voor een betalend abonnement kan lessen downloaden om offline te leren en krijgt geen advertenties meer te zien.
• Babbel is nog zo'n bekende app. Het nadeel is dat je hier niet vanuit het Nederlands maar vanuit het Engels een nieuwe taal leert. Hier leer je vooral visueel, gekoppeld aan uitspraak. Je krijgt namelijk een nieuw woord te zien met 3 mogelijke afbeeldingen en je moet dan de juiste keuze maken. De eerste les is gratis, daarna betaal je tussen € 5 en € 10 per maand afhankelijk van de duur van je abonnement.
• Google Translate mag natuurlijk niet ontbreken op jouw lijstje om een taal te leren. Als je een bepaald woord zoekt, of een zinsdeel niet begrijpt, kan je het eenvoudig aan Google vragen.
• SayHi kan jouw gesprekken met anderstaligen vergemakkelijken. Deze app vertaalt gesproken tekst in twee richtingen. Eerst herkent de app wat je zegt met speech recognition, en daarna wordt jouw tekst vertaald in de doeltaal. Je hebt hier wel een actieve internetverbinding voor nodig.
• Spanish Podcast 101: wie graag met podcasts leert, moet bij Spanish 101 zijn. Het is gratis en je leert er vooral goed mee spreken. Met video- en audio-bestanden is het erg gemakkelijk om onderweg te leren. Bovendien is er ook een uitgebreid forum waar je vragen kan stellen aan mede-studenten.